Trzebnicka Kalwaria w Lesie Bukowym
Kościół pw. Czternastu Świętych Wspomożycieli w Lesie Bukowym
i znajdująca się w jego pobliżu Droga Krzyżowa zwana Trzebnicką Kalwarią to miejsca
szczególne w naszym mieście. Sprzyjają kontemplacji, wyciszeniu
i odnajdywaniu na nowo bliskości z Sacrum.
„Krzyż jest bramą, przez którą Bóg
wszedł w dzieje człowieka”
JAN PAWEŁ II
MAREK DŁUGOZIMA
Burmistrz Gminy Trzebnica
Kościółek pw. Czternastu Świętych Wspomożycieli w Lesie Bukowym
ZDJĘCIA ARCHIWUM GMINY TRZEBNICA
Mijając zrewitalizowany budynek Szkoły Muzycznej im. prof. Edmunda Kajdasza przy ul. Leśnej, wchodzimy w obszar pięknych terenów uzdrowiskowych w Trzebnicy.
Miejsce wypoczynku
Tworzą go urocze stawy, tężnie solankowe, ścieżki rowerowe i spacerowe, a także nowoczesny aquapark, który przekazałem mieszkańcom w 2011 r.
Tuż za kompleksem basenów znajduje się wejście do Lasu Bukowego. Pierwsze buki w nim, pod koniec XVIII w., sadziła ksieni cysterek Dominika, później teren zamieniony został na park zdrojowy z alejkami, miejscami odpoczynku, źródełkami, kaskadami i punktami widokowymi, zagospodarowano także dawne stawy hodowlane, po których można było wówczas pływać łódkami i gondolami.
Dziś to wspaniałe miejsce do popołudniowych spacerów, ale i uprawiania różnego rodzaju dyscyplin sportowych, takich jak bieganie, jazda na rowerze czy nordic walking. To również tu odbyły się Mistrzostwa Sportów Nieolimpijskich The World Games Wrocław 2017. Dzięki licznym inwestycjom, które przeprowadziłem w ostatnich latach, zrewitalizowane stawy trzebnickie odzyskują swój dawny, wypoczynkowy charakter.
Wokół wyznaczyliśmy parkingi, stawy otoczone są teraz chodnikami, teren jest oświetlony, można usiąść na jednej z wielu ławeczek i delektować się pięknem przyrody, a latem znajdujący się tu amfiteatr jest przestrzenią dla koncertów i przedstawień. To jedno z bardziej popularnych miejsc mieszkańców i gości, którzy szukają okazji do wypoczynku w ładnych okolicznościach przyrody.
Tężnie przy stawach trzebnickich wytwarzają leczniczy mikroklimat
Miejsce pamięci
Po wejściu do Lasu Bukowego, pokonując drewniane schody, znajdziemy się przy Ścieżce Dębów Pamięci.
W 2008 r. podjąłem decyzję, by Gmina Trzebnica, jako pierwsza na Dolnym Śląsku, przyłączyła się do ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Katyń… – ocalić od zapomnienia”, którego celem było posadzenie dębów upamiętniających ofiary Zbrodni Katyńskiej.
Dwa lata później, w 2010 r., katastrofa polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku dopisała kolejny tragiczny rozdział do tej historii. Od tego momentu każdego roku spotykamy się przy dębach, by uczcić Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, a także zapalić znicze pod tablicą upamiętniającą zmarłą Parę Prezydencką i wszystkich członków załogi tragicznego lotu. Poszczególnymi dębami opiekują się przedstawiciele służb mundurowych, harcerze, członkowie Związku Strzeleckiego „Strzelec”, kombatanci oraz uczniowie trzebnickich szkół i przedszkoli.
Miejsce modlitwy
Z pewnością najbardziej urokliwym miejscem w lesie jest ukryty wśród drzew kościół pw. Czternastu Świętych Wspomożycieli, zwany potocznie Kościółkiem Leśnym, który został zbudowany w stylu neogotyckim w 1886 r.
Według legendy miejsce to często odwiedzała św. Jadwiga Śląska.
Przy tutejszym źródle znajdowała spokój i ciszę potrzebną do modlitewnych medytacji. Na pamiątkę jej odwiedzin już w XIII stuleciu stanęła tu kapliczka, a w drugiej połowie XV w. niewielki kościół pw. Czternastu Świętych Wspomożycieli ufundowany przez ksienię Annę I. W XIX w. kościół został przebudowany w stylu neogotyckim przez Huberta Jantke. Fragment nagrobka tego zasłużonego trzebnickiego budowniczego znajduje się do dziś przy kościele. Zniszczona twarz Chrystusa na płaskorzeźbie to efekt strzału, jaki oddał w stronę nagrobka rosyjski żołnierz (widoczny jest ślad po kuli).
Natomiast tuż obok znajduje się grób ostatniego pustelnika, który od 1946 r. opiekował się świątynią – brata Feliksa Plitzko, a także jego siostry. Warto jeszcze zwrócić uwagę na Grotę Matki Bożej z Lourdes z 1927 r., zbudowaną z rudy darniowej. Przy kościółku stoi także piąty kamień medytacyjny Dużej Ścieżki Świętej Jadwigi: Skromność.
Dawna pustelnia spłonęła w 1967 r. Obecnie jej miejsce zajmuje nowa plebania.
Przestrzeń między budynkami do lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku wypełniał niewielki cmentarz niemiecki. Dziś teren jest zrewitalizowany, a kościółek znajduje się pod opieką księży salwatorianów, jego rektorem od 2012 r. jest ks. Andrzej Uruski SDS, który z wielką troską dba o znajdujące się tu zabytki i teren wokół, podejmując kolejne prace remontowe i konserwatorskie.
Droga Krzyżowa w Lesie Bukowym
Grota Matki Bożej z Lourdes
Trzebnicka Kalwaria
Spacerując w pobliżu kościółka, natkniemy się na zabytkowe stacje drogi krzyżowej, której szlak przebiega w obrębie całego Lasu Bukowego.
Leśna Droga Krzyżowa to w Trzebnicy miejsce szczególne. Sprzyja kontemplacji, wyciszeniu i odnajdywaniu na nowo bliskości z Sacrum. Znana jest trzebniczanom, ale i odwiedzającym nasze miasto turystom jako Trzebnicka Kalwaria.
Myślę, że to wyjątkowe wyróżnienie, szczególnie jeśli przyjrzymy się podobnym miejscom w całej Europie.
Tradycja stawiania kalwarii ma swoją długą historię i sięga początków XV w., kiedy to powstawały pierwsze zespoły świątynne upamiętniające Mękę Pańską.
Pierwotnie miały to być wzgórza, na których starano się odwzorować Drogę Krzyżową. Stąd też właśnie wzięła się nazwa kalwaria, wywodząca się od łacińskiego tłumaczenia hebrajskiego słowa „golgota”, oznaczającego czaszkę. Zespoły kaplic miały swoją strukturą nawiązywać do Jerozolimy.
Kalwarie stały się dla wiernych rodzajem zastępczego miejsca kultu. Ponieważ nie wszyscy mogli pielgrzymować do Jerozolimy, już pod koniec średniowiecza zakon franciszkanów zaczął propagować nabożeństwo Drogi Krzyżowej poza Palestyną. I tak w ciągu wieków powstały kalwarie ze stacjami Drogi Krzyżowej w wielu krajach Europy, m.in. w Polsce, do najokazalszych należy z pewnością znana nam Kalwaria Zebrzydowska z XVIII w. z 42 kaplicami.
Burmistrz Marek Długozima składa
kwiaty pod tablicą upamiętniającą
ofiary katastrofy smoleńskiej
z 2010 r. i zapala znicz przy jednym
z Dębów Pamięci ku czci Ofiar
Zbrodni Katyńskiej
Zrewitalizowane okolice wokół
trzebnickich stawów i Lasu
Bukowego
Trzebnicką Drogę Krzyżową w obecnej formie wybudowała w 1734 r. ksieni opactwa sióstr cysterek Zofia Korycińska. Inwestycja powstała przy okazji budowy obiektów klasztornych, stąd pewne podobieństwo stylu. Kaplice o kształcie graniastosłupa z pochyłym dwuspadowym zadaszeniem ozdobione są czterema pseudopilastrami, pomiędzy którymi znajdują się obrazy Męki Pańskiej malowane na blasze. Jest to przepiękny, unikatowy obiekt zabytkowy, którego lokalizacja na wzgórzach Lasu Bukowego sprzyja medytacji, rozważaniom, modlitwie i długim spacerom oraz jest niepowtarzalną wizytówką miasta. W poprzednich latach w okolicach październikowych uroczystości jadwiżańskich, a także w czasie Święta Podwyższenia Krzyża trzebniczanie chętnie gromadzili się na tej niezwykłej modlitwie.
Jednak również teraz, w okresie Wielkiego Postu, zapraszam Państwa do odwiedzenia Trzebnicy i odbycia niezwykłego spaceru. W skupieniu, z modlitwą w sercu można rozważać tajemnice męki i śmierci Pana Jezusa w przestrzeni, która sprzyja zadumie i refleksji.
Zapraszam Państwa także do udziału w Wielkanocnej Paradzie Palm, która każdego roku odbywa się w naszym mieście w Niedzielę Palmową.
Ta uroczystość ma wymowę radosną, gdyż rozpoczyna przebieg wydarzeń, przez które dokonało się zbawienie świata. Piękne palmy wielkanocne, liczące czasami kilka metrów długości, przygotowane przez sołectwa, zanosimy w triumfalnej, uroczystej procesji na Mszę Świętą do Bazyliki.
W godzinach popołudniowych odbywa się natomiast kiermasz. Wówczas na kramikach można spróbować świątecznych potraw lub zakupić ozdoby świąteczne przygotowane z dbałością o nasze polskie tradycje.
W artykule skorzystałem
z opracowania
Pustelnia w trzebnickim
lesie bukowym autorstwa
ks. prof. Antoniego Kiełbasy SDS
Każdego roku w Niedzielę Palmową w Trzebnicy odbywa się Parada Palm Wielkanocnych
połączona z kiermaszem świątecznym
