Kiedy śpiewam Requiem, jestem bliżej Boga

Agnieszka Bokrzycka: Kiedyś dziewczyna z Wrocławia. Dziś diwa brylująca na światowych scenach operowych. Jak się osiąga taki sukces?
Dominika Zamara: Dziękuję bardzo za te ciepłe słowa. Na pewno trzeba się urodzić z głosem. Jeżeli nie ma talentu, to nie da się nic stworzyć. Musi więc być dar z niebios. Potem lata wytężonej pracy, poświęceń, całkowitego oddania się sztuce. Sztuka musi być priorytetem.
Stając przed wyborem – sztuka czy coś innego – ja zawsze wybierałam sztukę. Robiłam to kosztem życia prywatnego.
Totalnie oddałam się śpiewowi.
Było to poświęcenie absolutne. Na pewno bardzo pomogło mi stypendium w konserwatorium we Włoszech. Otworzyło mnie wokalnie. Poznałam tam wspaniałych dyrygentów z La Scali, od których się bardzo dużo nauczyłam.
Świętej pamięci maestro Enrico De Mori, dyrygent, który był też pianistą Marii Callas, udzielał mi lekcji, nawet darmowych, on uwierzył we mnie. Czyli głos, praca i też trochę szczęścia, aby znaleźć na drodze odpowiednich ludzi, którzy uwierzą w ciebie, którzy bezinteresownie pokochają twój głos i dadzą ci szansę. Jednak należy pamiętać, że my sami jesteśmy kreatorami naszego losu, oprócz tego, że istnieje oczywiście Pan Bóg i siła wyższa, ale bardzo dużo zależy od nas samych.
Chciałabym cofnąć się w czasie. Ma pani 6 lat. Siedzi w kościele i słucha grającego na organach dziadka. O czym Pani wtedy marzy?
Rzeczywiście mój kochany dziadek Stanisław, już świętej pamięci, rozkochał mnie w sztuce. On był jedynym muzykiem w mojej rodzinie – był wspaniałym organistą. Oprócz tego, że w kościele, to także w domu grał na organach. Był też moim pierwszym nauczycielem gry na fortepianie. Jak go słuchałam, to marzyłam, żeby to był mój świat. Od samego początku to był mój wybór. Wiedziałam, że to jest to, co kocham. Uważam, że w życiu należy robić to, co się kocha. Bo często ludzie mówią: robię coś, czego nie lubię, biorę pieniądze, ale praca nie daje mi satysfakcji. To błąd. Trzeba za wszelką cenę dążyć do marzeń. Ja od dziecka marzyłam o muzyce.

Śpiew operowy ma w sobie dużo mistycyzmu. Czy może Pani wskazać dzieło, w trakcie którego wykonywania czuje Pani, że przekracza przestrzeń sceniczną?
Ostatnio śpiewałam Requiem Mozarta w Mediolanie ze znakomitą orkiestrą pod dyrekcją maestro Alda Bernardi. Rzeczywiście jest niezwykły mistycyzm w tym dziele. Już jak ćwiczyłam je, to czułam, że jestem bliżej Boga, bliżej sacrum. Jest to ostatnie dzieło Mozarta, komponując je, przeczuwał swoją śmierć, był blisko drugiego świata. I my artyści, śpiewając takie dzieło, wyczuwamy, że przekraczamy pewne bariery doczesności i wkraczamy w świat metafizyczny.
Takie same doznania towarzyszyły mi, gdy śpiewałam Stabat Mater Pergolesiego. To także wybitny geniusz. Żył bardzo krótko, zaledwie 26 lat. Paradoksalnie wcześniej tworzył opera buffa, czyli opery komiczne. Pod koniec życia napisał Stabat Mater i w tym dziele odczuwa się nadprzyrodzoność.
Niedawno śpiewałam je we Florencji. Śpiewając, po prostu „odleciałam”, byłam w innym świecie. Jest to dla mnie dowód na to, że istnieje świat duchowy, że istnieje Bóg. Muzyka jest łącznikiem pomiędzy dwoma światami – doczesnym i wiecznym. Często jest tak, że dzieła sakralne kompozytorzy piszą jako swoje ostatnie. Mówimy tu o Requiem, Te deum, Stabat Mater. Śpiewając je, jestem bliżej Boga. Niełatwo wyrazić to na poziomie słowa.
W jakim repertuarze czuje się Pani najlepiej – klasycznym czy współczesnym? Czy lubi Pani szukać nowych środków artystycznego wyrazu? Występowała Pani z metalowym zespołem Wishing Well. Czy ma Pani jakieś tego typu projekty w planach?
Ostatnio głównie śpiewam klasykę, bo Włochy są konserwatywnym krajem. Tam taki metalowy projekt nie przeszedłby (śmiech). Zdarzyło się, że dla radia nagrałam coś popowego, taką pop operę, ale z orkiestrą symfoniczną, czyli coś à la Bocelli. Najbardziej jednak kocham Mozarta i włoskie bel canto, w tym się najlepiej czuję.
W repertuarze operowym najlepiej się wyrażam, tu mogę pokazać możliwości głosowe. Jest dużo koloratur, jest piękna kantylena, legato, no i włoski język szczególnie pomaga projektować emocje. Bywa, że lubię bawić się muzyką współczesną. Na przykład jakiś czas temu wykonaliśmy w Świdnicy, w kościele Pokoju, „Missa Brevis” Pawła Pudło – mszę znakomitego kompozytora z Warszawy. Ta muzyka jest trochę metafizyczna i trochę mroczna.
Kompozytor przewidział ciekawy skład: kwartet smyczkowy, dwie waltornie, flet, organy ołtarzowe, organy koncertowe, sopran, mezzosopran.
W zeszłym roku w Dallas wykonałam Panufnika Hommage à Chopin.

Wydała Pani płytę z pieśniami Chopina. Czy jeszcze w jakiś sposób promuje Pani polskość i rodzimą kulturę w swojej działalności artystycznej?
Staram się we wszystkie recitale, które mam na świecie, wpleść pieśni Chopina i Moniuszki. Wszyscy znają Chopina z twórczości fortepianowej: dwa koncerty fortepianowe, solowe utwory, ballady, preludia, ale mało kto na świecie wie o tych pieśniach. Nawet profesorowie akademii muzycznych we Włoszech dziwią się: napisał też pieśni? O, to ciekawe. Poprzez tę płytę afirmujemy kulturę i sztukę polską.
Mamy piękną literaturę wokalną polską i trzeba ją promować. Włosi, co jest piękne, są dumni ze swojej kultury i promują ją wszędzie. W Polsce się to zaniedbuje. Pamiętam, że kiedyś chciałam sobie kupić Halkę i Straszny dwór Moniuszki. Poszłam do renomowanego wydawnictwa muzycznego i powiedziano mi, że nie ma, że nie można zdobyć tych nut, że są one już niewydawane. Mam nadzieję, że to się zmieniło. Nie można dopuścić do takiej sytuacji, że narodowy kompozytor nie ma reedycji.
Za czym Pani tęskni, będąc poza granicami kraju?
Za językiem polskim. We Włoszech mieszkam już 12 lat. Często się tak zdarza, że w ogóle nie mam kontaktu z rodzimym językiem. Jak jadę za granicę, to raczej nie śpiewam dla Polonii, głównie przychodzą ludzie z krajów, w których koncertuję. Bardzo brakuje mi języka polskiego na co dzień. Uwielbiam brzmienie naszego języka. Teraz na szczęście intensywnie kursuję między Włochami a Polską i będąc w Ojczyźnie, doceniam te proste aspekty życia, jak język polski, kultura polska, serdeczność polska i wrażliwość polska.