Św. Agnieszka

W Polsce imię to stało się popularne za sprawą św. Agnieszki – męczennicy z czasów prześladowań chrześcijan. Jako 12-letnia dziewczynka poniosła śmierć na stadionie Domicjana około 305 roku, broniąc swego dziewictwa, które ślubowała Jezusowi. O tym, że jest postacią autentyczną, świadczą liczne wykopaliska, m.in. płyta z miejsca jej grobu z inskrypcją „Hagne sanctissima”, oraz bazylika wzniesiona w 337 r. przez córkę Konstantyna Wielkiego – Konstancję.
Św. Agnieszka jest patronką dzieci, panien, młodych par i ogrodników. Artyści przedstawiają ją z barankiem (symbol niewinności i czystości), gdyż łacińskie imię Agnes wywodzi się zapewne od wyrazu agnus – baranek.
Dlatego powstał zwyczaj, że w dzień św. Agnieszki, czyli 21 stycznia, poświęca się baranki hodowane przez trapistów w rzymskim opactwie Tre Fontane (znajdującym się w miejscu ścięcia św. Pawła), a następnie przekazuje się je siostrom benedyktynkom z klasztoru przy kościele św. Cecylii na Zatybrzu. Z ich wełny zakonnice wyrabiają paliusze, które papież błogosławi co roku w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła świeżo mianowanym metropolitom Kościoła katolickiego.
Według przekazów o rękę Agnieszki, która złożyć miała wcześniej ślub czystości, rywalizowało wielu zalotników, a wśród nich pewien młody rzymski szlachcic oczarowany jej urodą. Ona jednak odrzuciła wszystkich, mówiąc, że wybrała Małżonka, którego nie potrafią zobaczyć oczy śmiertelnika. Zalotnicy, chcąc złamać jej upór, oskarżyli ją, że jest chrześcijanką. Doprowadzona przed sędziego nie uległa ani łagodnym namowom, ani groźbom. Rozniecono ogień, przyniesiono narzędzia tortur, ale ona przyglądała się temu z niewzruszonym spokojem. Wobec tego odesłano ją do domu publicznego, ale jej postać budziła taki szacunek, że żaden z grzesznych młodzieńców odwiedzających to miejsce nie śmiał się zbliżyć do niej. Zalotnicy znów zaczęli podburzać sędziego. Bohaterska dziewica została wtedy rzucona w ogień, ale kiedy wyszła z niego nietknięta, skazano ją na ścięcie. Legenda podaje, że św. Agnieszka, całkowicie obnażona na stadionie, została rzucona na pastwę spojrzeń tłumu. Za sprawą cudu okryła się płaszczem włosów.
W Liturgii godzin znajduje się następujący fragment traktatu św. Ambrożego, biskupa, o dziewicach: „Jakże haniebne jest okrucieństwo, które nie oszczędza tak młodego wieku! Ale też jakże wielka moc wiary, która nawet w tak młodym dziewczęciu znajduje świadectwo. Czy w tak małym ciele mogło być w ogóle miejsce na ranę? Nie było miejsca na uderzenie żelazem, ale było miejsce na przezwyciężenie żelaza.