Strażnicy kurii biskupiej

Przemierzając trakty Ostrowa Tumskiego, zauważamy, jak architektura i sztuka tego malowniczego zakątka Wrocławia ulegała na przestrzeni dziejów licznym przemianom. Badania specjalistów odsłaniają relikty dawnej świetności tego miejsca. Ciekawym przykładem jest prostokątna reliefowa płyta z piaskowca, przedstawiającą cztery postacie świętych. W 1905 r., podczas odbudowy, umieszczono ją na ścianie dziedzińca kanonii kapituły katedralnej – dziś kurii metropolitalnej.
Kamienna tablica jest zapewne ocalałym fragmentem późnogotyckiego wystroju architektonicznego. Przedstawia św. Jadwigę Śląską, św. Jana Chrzciciela, św. Jana Ewangelistę i św. Katarzynę z Aleksandrii. Postacie jednakowej wysokości, wydobyte głębokim reliefem, zostały frontalnie ustawione na cokołach. Co łączy tych świętych, żyjących w odległych czasach i miejscach, że w jednej grupie wyłonili się spod dłuta śląskiego kamieniarza?
Droga czystości i męczeństwa
Święta Katarzyna z Aleksandrii żyła i została umęczona w IV w. Pochodziła z królewskiego rodu, otrzymała staranne wykształcenie. Jej zamożność, uroda i inteligencja przyciągały wielu sławnych starających się o jej rękę.
Katarzyna, przyjmując chrześcijaństwo, złożyła ślub czystości.
Jej mądrość i dar przemawiania sprawiły, że wielu swoich słuchaczy pozyskała dla Chrystusa i wprowadziła na drogę wiary. Jej kult szybko rozszerzał się na Śląsku, o czym świadczy znaczna liczba kościołów i kaplic jej poświęconych, a także bardzo wysoki stopień obchodu liturgicznego ku jej czci w diecezji wrocławskiej. Podczas prześladowań za Dioklecjana poddano ją licznym okrutnym torturom. W końcu ścięto ją mieczem. Jest patronką adwokatów i notariuszy, bibliotekarzy i drukarzy, filozofów, uczonych, literatów i studentów. W ikonografii przedstawiana jest w królewskiej koronie z palmą w dłoni. Inne przypisywane Jej atrybuty* to koło, krzyż, księga i miecz.
Droga służby i miłosierdzia
Święta Jadwiga, urodzona w 1179 r. w Andechs w Bawarii, pochodziła z książęcego rodu, w dzieciństwie otrzymała gruntowne wykształcenie i przygotowanie w benedyktyńskiej szkole klasztornej. W 1190 r. poślubiła śląskiego księcia Henryka Brodatego. Wspólnie z mężem sprawowała rządy nad Księstwami Śląskim i Wielkopolskim. Otaczała opieką ubogich i chorych. Jej dwór słynął z wzorowych obyczajów i religijności. Fundowała liczne kościoły i klasztory, hojnie je uposażając. Popierała szkołę katedralną we Wrocławiu i fundowała stypendia dla zdolnych uczniów.
Jej najważniejszą fundacją jest trzebnicki kościół i klasztor (1202 r.), gdzie po śmierci męża zamieszkała i prowadziła życie pełne wyrzeczeń. Była poruszona radykalizmem życia swojej siostrzenicy św. Elżbiety Węgierskiej. Solidaryzując się z ubogimi, chodziła boso. Jej małżonek nie godził się na to i przekonał spowiednika, by ten nakazał jej noszenie obuwia. Księżna w posłuszeństwie spowiednikowi nosiła buty, ale przewieszone przez pasek. Nie rozstawała się z figurką Matki Bożej. Odeszła do wieczności w opinii świętości w 1243 r. i została pochowana w Trzebnicy. Czczona jest jako patronka Śląska i archidiecezji wrocławskiej. W sztuce przedstawiana jest z mitrą książęcą na głowie, w płaszczu książęcym lub habicie cysterskim. Jej atrybuty to miniatura kościoła i para butów, a także figurka Matki Bożej.