Kanoniczna ochrona życia ludzkiego

Dla życia każdego człowieka najistotniejszy jest moment poczęcia, bez tego bowiem wydarzenia niemożliwe jest zaistnienie osoby. Ta prawda, mająca swoje korzenie w Biblii (Rdz 1,1–2,4a), wyraźnie świadczy o wielkiej godności człowieka, do jakiej został powołany: stworzył Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył, stworzył mężczyzną i niewiastą (Rdz 1,27). Słowa te wskazują na człowieka jako na osobę wolną i odpowiedzialną za swoje decyzje i czyny, a ukazane zróżnicowanie płciowe wyraża wprost zaistnienie zintegrowanych relacji przez tworzenie wspólnoty osób zdolnych do dynamicznej miłości. W Biblii życie człowieka stanowi w kategoriach ziemskich najcenniejszy dar-skarb, jaki został udzielony człowiekowi, przez który Bóg objawia swoją tajemnicę i hojność wobec rodzaju ludzkiego, znacząc każdą osobę własną świętością (sacrum). Natomiast w Jezusie Chrystusie człowiek zostaje obdarzony życiem nadprzyrodzonym, stając się nowym stworzeniem uzdolnionym do sakramentalnej wspólnoty z Bogiem we wspólnocie Ludu Bożego.
Ochrona życia w prawie kościelnym
Motywem zasadniczym i przedmiotem wyjątkowej troski Kościoła o prawną ochronę życia ludzkiego jest poszanowanie woli Stwórcy jako Dawcy życia i samo życie jako dar dla każdego człowieka. Od samego początku istnienia Kościoła niezmienne jest przekonanie, iż życie należy chronić od momentu poczęcia, a podejmowane próby jego zniszczenia stają się grzechem ciężkim i jednocześnie przestępstwem kanonicznym godzącym w prawo naturalne.
Podstawą tezy o nienaruszalności życia człowieka jest nie tylko prawda Objawienia, lecz także rozumność ludzkiej natury, która odsłania przed człowiekiem prawdy podstawowe.
Rozum ludzki, niezależnie od światła wiary, uczy i dostarcza człowiekowi argumentów i racji za bezwzględnym poszanowaniem życia ludzkiego. Działania człowieka w zakresie naruszenia poczętego życia zawsze stanowiły przestępstwa niszczące porządek społeczny i domagające się zastosowania surowej sankcji karnej. Dokonanie zabójstwa człowieka narusza zasadę i więź solidarności oraz jedności osób stanowiących wspólnotę ludzi. Dodatkowo przestępstwo aborcji (przerwania ciąży) narusza więzi krwi, a więc jest to zbrodnia przeciwko najbliższemu pokrewieństwu (rodzice–dziecko). Aborcja zawsze stanowi radykalne zagrożenie dla całej kultury praw człowieka, co św. Jan Paweł II określił jako tworzenie kultury śmierci.
Już w I stuleciu w traktacie chrześcijańskim Didache Apostolorum zawarto dyspozycję: Nie będziesz zabijał płodu, przerywając ciążę, ani nie zabijesz zrodzonego dziecięcia. Kościół nigdy nie zmienił swojej nauki w tym zakresie, niezależnie od niegodziwych poglądów głoszonych w świecie. Papież Sykstus V 29 października 1588 r. przypomniał o ekskomunice latae sententiae (wiążącej przestępcę z mocy prawa) za aborcję i zabójstwo człowieka, która była zastrzeżona samemu papieżowi, co oznaczało, że nikt inny nie mógł uwolnić z tej kary i grzechu. Jeśli przestępstwo popełnili duchowni lub bezpośrednio się do niego przyczynili, zaciągali również nieprawidłowość do przyjęcia święceń i ich wykonywania. Na skutek trudnej sytuacji Kościoła papież Grzegorz XIV 31 maja 1591 r. postanowił, że ekskomunika nadal będzie obowiązywać, lecz zostaje zastrzeżona biskupowi diecezjalnemu, co potwierdzali jego następcy i normy Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r.