Warto…

Bílá Voda – miejscowość na północnym krańcu czeskiego Śląska, tuż przy granicy z Polską – to miejsce niemal mistyczne. Zanurzone w ciszy, odcięte od świata, naznaczone historią. Dla komunistycznych władz Czechosłowacji stało się wygodnym więzieniem dla kobiet, które nie pasowały do nowego porządku – zakonnic z likwidowanych klasztorów. W 1950 r. rozpoczęła się tam systematyczna próba unicestwienia życia zakonnego. Jednak mimo brutalnej izolacji, głodu, przemocy i upokorzeń duch nie został złamany. Kateřina Tučková splata dwie osie czasowe: przeszłość i współczesność. Główna bohaterka, młoda kobieta uciekająca przed własnym życiem, trafia do Bílej Vody, gdzie odkrywa dramatyczną historię internowanych sióstr. To właśnie one stają się sercem tej opowieści. Budują portret zbiorowy heroizmu cichego, niemal niezauważalnego. Autorka pisze z pasją badaczki i wrażliwością powieściopisarki. Dziesięć lat pracy nad książką – w tym kwerendy, rozmowy z byłymi zakonnicami, analiza źródeł historycznych – zaowocowały dziełem imponującym. Język powieści jest pełen obrazów, rytmiczny i przejmujący, a przekład Julii Różewicz oddaje wszystkie jego niuanse i pozostaje wierny duchowi oryginału.
To książka o kobietach – silnych, niezłomnych, wierzących w sens poświęcenia. Tučková przywraca pamięć o ich losach, wymazanych przez reżim i zepchniętych na margines historii. Wśród bohaterek wyróżnia się Ewarysta – charyzmatyczna, cicha przywódczyni, która z pokorą niesie krzyż wspólnoty i wiary. Jej słowa: „Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy”, pozostają z czytelnikiem długo po zakończeniu lektury. Bílá Voda to opowieść o duchowym oporze, o pamięci i o sile, która rodzi się w ciszy. O kobietach, których nie złamało ani więzienie, ani system, ani zapomnienie. I o miejscu, które stało się cmentarzem wiary, ale też – paradoksalnie – jej azylem.

JAN NEPOMUCEN WIERUSZEWSKI

Malowniczo położony na pograniczu Pogórza Kaczawskiego i Gór Kaczawskich, pałac w Lubiechowej (niem. Schloss Hohenliebenthal) to wyjątkowy przykład dolnośląskiej architektury klasycystycznej i złożonej historii regionu. Pałac w Lubiechowej został poddany spektakularnej renowacji zabytku przez lokalnego przedsiębiorcę – zniszczony i zapomniany obiekt dziś tętni życiem. To także ważny punkt na mapie turystycznej Dolnego Śląska – między Jelenią Górą a Złotoryją, w pobliżu atrakcji przyrodniczych i historycznych.
Pierwsze wzmianki o Lubiechowej pochodzą z początku XIII w., później istniał tu zapewne zameczek myśliwski księcia Henryka I jaworskiego. W połowie XVIII w. majątek kupił Kaspar Otto von Zedlitz, który postawił barokowo‑klasycystyczną rezydencję – dzisiejszy pałac. W 1825 r. hrabia von Bülow rozbudował obiekt, dodając boczne skrzydła, i urządził otaczający go park w stylu angielskim. W XIX w. pałac należał m.in. do Adama Jerzego Czartoryskiego (krótkotrwała własność 1837–1841) oraz Carla Gustava von Küstera, którego herb widnieje do dziś nad głównym wejściem.
Po II wojnie światowej pałac przejęły Polskie Koleje Państwowe – działał tu dom wypoczynkowy PKP i ośrodek kolonijny, co doprowadziło do znaczących zmian wnętrz (drewniane podłogi zastąpiono betonem, w salonach pojawiła się glazura itp.). Od lat 90. budynek popadł w ruinę – dach zawalił się, a wnętrza były plądrowane przez złodziei.