Marzenie o rodzinie z dziećmi

Z problemem niepłodności boryka się coraz więcej małżeństw. Podaje się, że ok. 15 proc., czyli co szóste małżeństwo w Polsce po roku starań nie zachodzi w ciążę. Są to jednak tylko dane szacunkowe, opracowane na podstawie danych ESHRE (Europejskiego Towarzystwa Reprodukcji Człowieka i Embriologii). Definicja niepłodności WHO jeszcze niedawno uznawała za niepłodne pary dopiero po 2 latach regularnego współżycia (bez antykoncepcji), jednak ze względu na coraz wyższy wiek kobiet starających się o dziecko i w związku z tym mniej „czasu reprodukcyjnego” (w tym na zastosowanie intensywnie promowanych obecnie technik wspomaganego rozrodu) podejście to uległo zmianie. Jednak WHO, na podstawie ostatniego dużego badania z 2012 r., obejmującego 190 krajów, podaje, że po 5 latach starań problem z niepłodnością ma tylko 1,9 proc. kobiet w wieku 20–44 lat i dane te nie zmieniły się od 1990 r. Wydaje się więc, że nie jest aż tak źle, jak się to przedstawia.
Przyczyny niepłodności
Niepłodność może być pierwotna (staranie o pierwsze dziecko) lub wtórna (niemożność zajścia w kolejną ciążę). Jej przyczyn jest wiele. W ok. 30–40 proc. przypadków leżą one po stronie kobiety (np. zaburzenia owulacji, endometrioza, infekcje w obrębie narządu rodnego, niedrożność jajowodów czy wady anatomiczne), w 40 proc. po stronie mężczyzny (np. nieprawidłowa liczba i ruch plemników, zaburzenia endokrynologiczne, wady anatomiczne, infekcje, wady genetyczne), a w 30 proc. dotyczą obojga małżonków. U ok. 10–20 proc. par nie udaje się znaleźć przyczyny. Warto przypomnieć, że płodność pogarszają także używki (alkohol i palenie tytoniu), niezdrowy tryb życia i sposób odżywiania, czynniki psychologiczne, w tym stres, toksyczne czynniki środowiskowe (pestycydy) oraz oczywiście wyższy wiek małżonków.
Według Europejskiego Towarzystwa Urologicznego to właśnie wiek kobiety jest decydującym czynnikiem prognostycznym, jeśli chodzi o powodzenie leczenia. I tak, kobieta w wieku 35 lat ma tylko 50 proc. potencjału płodności w porównaniu z kobietą 25-letnią; kobieta 38-letnia – 25 proc., a kobieta 40-letnia – już tylko 5 proc. W miarę upływu lat kobieta ma coraz mniejsze szanse na poczęcie dziecka. Wydaje się to oczywiste, ale młode kobiety często jednak nie zdają sobie z tego sprawy i układają swoje plany życiowe, nie biorąc pod uwagę zegara biologicznego płodności. A szkoda. Bo gdyby starania o pierwsze dziecko rozpoczynały przed trzydziestką, szanse na poczęcie czy powodzenie ewentualnego leczenia byłyby dużo większe.
Na problemy z płodnością znacząco wpływa także otyłość. Zwiększa ona ryzyko niepłodności aż trzykrotnie, a każdy 1 punkt BMI (body mass index) powyżej 29 zmniejsza o 5 proc. szansę na ciążę.
Techniki wspomaganego rozrodu
W ostatnich dekadach na całym świecie bardzo dynamicznie rozwijają się techniki wspomaganego rozrodu (ART). Próbuje się je przedstawiać jako zwyczajne metody leczenia niepłodności, jak np. w przypadku trwającej obecnie ogólnopolskiej kampanii społeczno- edukacyjnej In vitro – naturalny krok w staraniach o dziecko. Z naturą jednak to nie ma nic wspólnego, a nawet jest wbrew naturze aktu małżeńskiego i sposobu, w jaki powinien począć się nowy człowiek – w akcie miłości. Embriony uzyskane podczas całego procesu są traktowane jak materiał biologiczny, bez szacunku należnego osobom: podlegają mrożeniu, selekcji, użyczaniu, a wreszcie niszczeniu. Stanowią też przedmiot nieuprawnionych badań i eksperymentów naukowych. Zaledwie 7,5 proc. ludzkich embrionów powstałych w wyniku IVF rodzi się żywych (dane American Society for Reproductive Medicine). Niektórzy uważają metody wspomaganego rozrodu za eksperyment medyczny na wielką skalę. Istnieją obawy co do zwiększonego występowania u osób poczętych tą metodą mutacji, których częstość trudno oszacować.