Anioł Ślązak. Historia z mistyką w tle

Znany ze słyszenia, anioł chodzący po ziemi, poeta ze Śląska, od którego nazwę bierze znana nagroda poetycka. Tak, w jednej osobie, postać tajemnicza, mistyczna, naznaczona duchową przemianą, obok której trudno przejść obojętnie. Mowa o Angelusie Silesiusie, Aniele Ślązaku, a tak właściwie: Johannesie Schefflerze. Brzmi intrygująco, a to dopiero początek. Zagłębmy się razem w jego historię…
Życiorys poety
Jesteśmy w XVII-wiecznym Wrocławiu, gdzie 25 grudnia 1624 r. w protestanckim domu przychodzi na świat Johannes, syn Stanislausa i Marii Magdaleny, który zostaje ochrzczony w kościele św. Elżbiety. Dzieje się to w siódmym roku wojny trzydziestoletniej toczącej się w głównej mierze między protestantami a katolikami. Scheffler pierwsze poetyckie talenty prezentuje już jako uczeń gimnazjum, po którego ukończeniu udaje się do Strasburga, by zgłębiać prawo i medycynę. Jego zainteresowania dość szybko powędrowały w kierunku mistyki o różnorodnej proweniencji. W następnych latach na holenderskiej ziemi kontynuował swoje studia, nawiązując kontakt z kręgami mistycznymi. Przeprowadził się do Padwy i tam też w 1648 r. został doktorem nauk medycznych oraz filozoficznych. Wykształcony, z doświadczeniem i kontaktami powrócił na śląską ziemię i za sprawą swoich koneksji objął stanowisko lekarza u księcia Sylwiusza Nemroda w Oleśnicy pod Wrocławiem.
Ważną postacią dla duchowo-intelektualnego rozwoju Schefflera stał się wówczas Abraham von Franckenberg, myśliciel gnostycki, poeta, ale także matematyk parający się alchemią i duchowy przewodnik „mistyków śląskich”. Z jego inspiracji Scheffler zapoznaje się z mistyką chrześcijańską, a także zaznaje duchowej przemiany. Dziedziczy po śmierci Franckenberga jego księgozbiór, w którym znajdują się również dzieła katolickie, m.in. św. Teresy od Dzieciątka Jezus czy św. Jana od Krzyża, a także Objawienia św. Gertrudy. Tłumaczy część przekazanych mu pism filozoficzno-duchowych z łaciny na język niemiecki. Ma zamiar na Boże Narodzenie opublikować zbiór w formie modlitewnika, jako efekt poczynionej pracy, co spotyka się ze sprzeciwem wpływowego pastora protestanckiego Freytaga, głównie ze względu na ortodoksyjne tępienie przejawów mistycyzmu. W wyniku konfliktu Scheffler przenosi się do Wrocławia i obejmuje funkcję lekarza przy szpitalu klasztornym Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Jednocześnie zaczyna nawiązywać intensywne kontakty z ruchem kontrreformacyjnym, zbliżając się dzięki swym studiom i zdobywanej wiedzy do katolicyzmu. 12 czerwca 1653 r. nawraca się na wiarę katolicką w kościele św. Macieja we Wrocławiu. Przyjmuje nowe imię, a swój majątek przeznacza na dzieła miłosierdzia. Od teraz Johannes Scheffler staje się Angelusem Silesiusem, biorąc imię od XVI-wiecznego mistyka hiszpańskiego i przydomek z racji śląskości. Posługuje się nim także jako pseudonimem literackim.
Odtąd oprócz pisarstwa poświęca się pracy dobroczynnej, zaś w 1654 r. otrzymuje tytuł cesarsko-królewskiego lekarza nadwornego od Fryderyka III. Wspiera finansowo ubogich, organizuje zbiórki charytatywne. Pod koniec maja 1661 r. Angelus przyjmuje świecenia kapłańskie w Nysie. Jak się można spodziewać, akt konwersji Angelusa wywołuje atak ze strony środowisk protestanckich. Poeta aktywnie działa na rzecz odnowy życia katolickiego na Śląsku, szczególnie we Wrocławiu, podejmując starania przywrócenia zaniechanych wraz z nadejściem reformacji świątecznych procesji. Znaczącą część jego późniejszej pracy twórczej stanowią pisma filozoficzno-duchowe będące polemiką z protestantyzmem, broniące katolickiego punktu widzenia. Angelus Silesius umiera 9 sierpnia 1677 r. i zostaje pochowany w kościele św. Macieja we Wrocławiu, przy którym działał za życia.