Słowo dla ducha, czyli o Biblii Nawarskiej zdań kilka
W minionych miesiącach, konkretnie w styczniu, miała miejsce wyjątkowa premiera.
Nakładem Wydawnictwa Księży Pallotynów APOSTOLICUM ukazała się
przetłumaczona na język polski Biblia Nawarska.
Pismo Święte Nowego Testamentu z komentarzem duchowym.
ANNA RAMBIERT-KWAŚNIEWSKA
Wrocław
Za jej powstaniem stoi wielki autorytet, założyciel prałatury personalnej Opus Dei, św. Josemaría Escrivá. Projekt ten realizowano w latach 1970–2004 na świetnym Uniwersytecie Nawarskim w Pampelunie, na którym – o czym wspomnieć należy – po dziś dzień kształci się wielu polskich kapłanów podejmujących, po zdobyciu dyplomów, pracę naukową i formacyjną w seminariach i administracyjną w niejednej polskiej kurii czy w sądzie kościelnym. Zapewne w wielu umysłach zrodzi się pytanie, co jest w tym wydaniu tak wyjątkowego, że zwane jest: „jedyną taką Biblią w Polsce”, „prawdziwą perłą”, „bestsellerem” oraz mówi się, że „Na takie Pismo Święte, z takimi komentarzami, Kościół w Polsce czekał od bardzo dawna” (słowa ks. prof. Henryka Witczyka).
Bo skoro polski rynek wydawniczy obfituje w biblijne przekłady, a niektóre z nich stale się udoskonala i koryguje, po co kolejny i to niezbyt oryginalny, zważywszy na tekst przekładu? Na początek sprostujmy kilka informacji.
Zawarte w polskim wydaniu Biblii Nawarskiej tłumaczenie Nowego Testamentu niczym nie odbiega od popularnej Tysiąclatki, zatem nie mamy de facto do czynienia z nowym przekładem Pisma Świętego, ale z tekstem wykorzystywanym w Liturgii, zaczerpniętym z najnowszego, czyli piątego wydania Biblii Tysiąclecia. Biblia Nawarska, wbrew temu, jak się ją reklamuje, to nie „najlepszy dostępny współcześnie katolicki komentarz do Pisma Świętego” (ze strony Wydawcy), ponieważ serii komentarzy wysoce merytorycznych i uwzględniających wiele najnowszych badań istnieje w świecie katolickim wiele, by wspomnieć również o polskim Nowym Komentarzu Biblijnym.
Tym jednak, co jest w Biblii Nawarskiej nowatorskie i najcenniejsze, są komentarze nie tyle o charakterze popularnonaukowym/naukowym, sięgające do najaktualniejszej wiedzy biblistycznej, ale duchowe i praktyczne, zawierające odniesienia do nauczania Magisterium Kościoła, interpretacji i przemyśleń Ojców Kościoła oraz późniejszych (również współczesnych) świętych pisarzy. Mowa zatem o dwóch tysiącach lat refleksji! Jest to więc wydanie dla każdego, bardzo cenne w kontekście osobistej modlitwy Pismem Świętym, ukazujące integralność Słowa Bożego z Tradycją Kościoła. Biblię Nawarską cechuje ponadto odmienny skład tekstu (np. zapis dialogów na modłę współczesnej beletrystyki, jak określa to Wydawca), rozbudowane wstępy do ksiąg, umieszczone osobno na końcu tomu ramowe, bardzo ogólne struktury każdej z ksiąg (w aneksie zawarto podział całego Nowego Testamentu!), obszerne marginalia z tekstami paralelnymi, które umożliwiają pogłębione zrozumienie tekstu w kontekście innych ksiąg, szczegółowe informacje na tematy utrudniające lekturę, jak wagi, miary z przelicznikami i wartości starożytnych monet, bardzo dobrze pomyślane indeksy rozbudowane o podstawowe konteksty, w których funkcjonuje dane pojęcie/wyrażenie etc.
Polskie wydanie Biblii Nawarskiej jest więc wyjątkowe nie ze względu na charakter przekładu, ale z uwagi na cały aparat pogłębiający zrozumienie przesłania tekstów natchnionych w kontekście eklezjalnym.
To właśnie każe uznać ją za wyróżniającą się i cenną, zwłaszcza dla katolików, którym mniej zależy na wyjaśnianiu zawiłości filologicznych i historycznych, a bardziej na pomocy wielkich autorytetów, które pozwalają Słowo nie tylko rozumieć, ale smakować Je i żyć (z) Nim na co dzień.