Życie i duchowość Marii Antoniny Mirskiej
Służebnica Boża Marcjanna (w zakonie Maria Antonina) Mirska
(1822–1905) przeszła do historii jako charyzmatyczna patronka
dzieł miłosierdzia chrześcijańskiego na ziemiach polskich
oraz Założycielka Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej,
którego głównym celem jest opieka nad upadłymi dziewczętami
i kobietami, aby je przywrócić społeczeństwu, oraz pomoc sierotom
i ludziom biednym duchowo i materialnie.
Matka Antonina Mirska,
założycielka Zgromadzenia Sióstr
Opatrzności Bożej
REPRODUKCJA MONIKA AUGUSTYNIAK/FOTO GOŚĆ
KS. JÓZEF SWASTEK
Wrocław
Marcjanna Mirska urodziła się 28 VII 1822 r. w przemyskiej dzielnicy Podgórze jako trzecie dziecko Antoniego i Marianny z Jarockich-Mirskich. Rodzice jej należeli do zubożałej szlachty. Byli wyznania rzymskokatolickiego. Ślub zawarli 14 V 1809 r. w kościele parafialnym w Husakowie.
Była duża różnica wieku między nimi. Antoni Mirski w roku ślubu miał 34 lata, a jego małżonka liczyła zaledwie 15 lat. Marcjanna przyjęła chrzest 29 VII 1822 r. w kościele katedralnym w Przemyślu, pw. św. Jana Chrzciciela.
Miała dwóch braci (Józef, Alojzy) i dwie siostry (Kazimiera, Antonina).
Marcjanna we wdzięcznej pamięci zachowała swoją matkę Mariannę.
Niekiedy była ona zmuszona – ze względów materialnych – opuszczać swój dom. Kiedy powracała do niego, dzieci wybiegały, aby ją powitać.
Uprzedzała ich radosne powitanie słowami: „Poczekajcie dzieci! Niech wpierw Panu Bogu podziękuję, że mi pozwolił szczęśliwie do was powrócić”.
Po tych słowach klękała i modliła się, a następnie całowała swoje dzieci i przytulała do swojego serca. Zmarła na cholerę, gdy jej córka Marcjanna miała zaledwie dziesięć lat. Zaraziła się od chorych, których pielęgnowała.
Rok po jej zgonie zmarł jej małżonek.
Jego śmierć nastąpiła wskutek urazów, których doznał, gdy powóz, którym jechał, poniosły konie.
Powołanie zakonne i służba świecka
Po zgonie rodziców zaznała – podobnie jak jej rodzeństwo – sierocej doli. W 1840 r., w wieku 18 lat, wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (szarytek) i pracowała jako pielęgniarka w szpitalu św. Kazimierza we Lwowie.
A od 1842 r. w Nowosiołkach.
Gdy pracowała w szpitalu we Lwowie, rozpoznała w chorej dziewczynce swą młodszą siostrę. Zajęła się nią bardzo troskliwie. Gdy doszła do zdrowia, przyjęto ją – dzięki jej staraniom – do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia.
Została później przełożoną szarytek w Czerwonogrodzie.
Marcjanna Mirska wskutek choroby nóg wystąpiła ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w 1848 r. i wstąpiła jako osoba świecka do Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, które zostało założone we Lwowie 8 XII 1848 r. Wystąpienie z szarytek przeżyła bardzo boleśnie, gdyż czuła powołanie do życia zakonnego. Nie jest rzeczą pewną, czy w Zgromadzeniu Szarytek złożyła śluby zakonne.
Po wystąpieniu choroba nóg była dla niej dokuczliwa. Po opuszczeniu Zgromadzenia jej kierownikiem duchowym został kanonik lwowskiej Kapituły Metropolitalnej ks. Łukasz Baraniecki (1798–1858), w latach 1849–1858 arcybiskup metropolita lwowski.
W 1848 r. pracowała w rosyjskim szpitalu wojskowym. Za ofiarną posługę rosyjskim żołnierzom gen. Chruszczow, który stał na czele armii rosyjskiej wspomagającej Austrię w tłumieniu Powstania Węgierskiego, zapisał jej w swym testamencie znaczną kwotę pieniężną. Za te pieniądze zakupiła dobra ziemskie w Rodatyczach.
Stanowiły one w dużym stopniu zaplecze materialne dla Jej podopiecznych we Lwowie oraz dla Jej współsióstr.
Arcybiskup Łukasz Baraniecki założył w 1854 r. we Lwowie wraz z księżną Leonową Sapieżyną (1806–1890), małżonką księcia Leona Sapieny (†1878), dom poprawczy dla upadłych dziewcząt i kobiet celem ich resocjalizacji.
Marcjanna Mirska zaangażowała się w jego powstanie i funkcjonowanie.
Były próby przekazania tego domu jednemu ze zgromadzeń żeńskich we Lwowie, ale nie przyniosły one pozytywnego skutku.
W tej sytuacji, dzięki poparciu księżnej Sapieżyny, udała się 19 II 1856 r. do Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia do Laval we Francji. Siostry te pracowały nad upadłymi moralnie dziewczętami. W Laval zapoznała się z ich metodami wychowawczymi.
Przebywała tam przez 4 miesiące, w tym czasie opanowała język francuski i przyjęła obłóczyny zakonne, otrzymując imię Antonina. Imię to sama sobie wybrała ze względu na wielki kult, jaki żywiła do tego świętego.
Jego biogram w dużym stopniu korespondował z życiorysem M. Antoniny Mirskiej.
Nawiązała bardzo serdeczny kontakt z przełożoną Sióstr Miłosierdzia w Laval Teresą Rondeau.
Z Laval udała się do Lwowa, zabierając ze sobą dyrektywy odnoszące się do pracy nad upadłymi dziewczętami.
Dyrektywy te we Lwowie wymagały pewnych zmian, ponieważ siostry z założonego zgromadzenia Opatrzności Bożej zajmowały się resocjalizacją nie tylko dziewcząt i kobiet, ale otoczyły troskliwą opieką także sieroty, osoby z rodzin rozbitych i bezdomnych.
W tych biednych osobach pokrzywdzonych przez los widziała Ona zastępców Jezusa Chrystusa, dlatego im tak ofiarnie służyła na wzór Matki Bożej. Bardzo bolał ją los dziewcząt oraz kobiet poszukujących pracy we Lwowie. Padały one niejednokrotnie ofiarą demoralizacji. Deprawowali je często organizatorzy domów publicznych.
Dzięki pomocy przywracała je do społeczeństwa i stawały się one wzorowymi mężatkami. Ta służba biednym dziewczętom oraz kobietom prowadziła Ją do większej zażyłości z Chrystusem – „coście uczynili jednemu z braci moich, Mnieście uczynili” (Mt 25, 40).
Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej
Zgromadzenie zaistniało formalnie 8 XII 1857 r., gdy Maria Antonia Mirska złożyła w archikatedrze lwowskiej śluby zakonne, a Joanna Józefa Suszecka i Jadwiga Augustyna Suczecka rozpoczęły nowicjat. Nowe zgromadzenie zakonne przyjęło zasady duchowości założyciela jezuitów – św. Ignacego Loyoli (1491–1556), z jego hasłem „wszystko na chwałę Bożą”. Przyjęły one regułę św. Franciszka III Zakonu. Oprócz św. Ignacego głównymi patronami zgromadzenia są: Matka Boża, św. Józef Oblubieniec NMP oraz św. Franciszek Ksawery (1506–1552). Dnia 6 III 1861 r. zgromadzenie zostało zatwierdzone przez Kurię Metropolitalną we Lwowie, a 30 VIII 1861 r. przez namiestnictwo lwowskie. W 1867 r. sł. Boża Antonina Mirska udała się w towarzystwie swej współsiostry Weroniki Stokowskiej do Rzymu, gdzie w Kongregacji dla Biskupów i Zakonników uzyskała dekret, na mocy którego papież Pius IX zatwierdził założone przez nią zgromadzenie.
Dom Zgromadzenia, w którym mieszkały pokutnice, nie cieszył się sympatią wszystkich mieszkańców Lwowa. Sł. Boża Antonina Mirska pragnęła przywrócić je Bogu i społeczeństwu, gdyż widziała w nich ofiary chwilowego zabłąkania. Od 1881 r. Antonina Mirska przebywała częściowo we Lwowie, a częściowo w Rodatyczach.
Przez ostatnie dwa lata życia (1903–1905) przebywała na stałe w Rodatyczach. W latach 1887–1888 zbudowała tam ochronkę, plebanię, kościół parafialny pw. Świętej Trójcy i wyposażyła jego wnętrze. Zakupiła też dla niego organy i dzwony. Kościół konsekrował w 1905 r. metropolita lwowski Józef Bilczewski.
Promieniowanie działalności
Działalność sł. Bożej Antoniny Mirskiej wywarła ogromny wpływ na księcia kardynała Adama Stefana Sapiehę (1867–1953). Jako młodzieniec był on świadkiem kontaktów swojej matki z Antoniną Mirską. Gdy mieszkał u swej babci we Lwowie, przychodził często na Mszę Świętą do klasztoru Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej.
Pobierał w tym klasztorze naukę katechizmu prowadzoną przez ks. Lewickiego.
Tu tkwi geneza wpływu Antoniny Mirskiej na działalność dobroczynną kardynała Sapiehy. Pod jej wpływem stał się organizatorem „Caritas Christiana” w Polsce. Jej głównym celem było świadczenie pomocy materialnej, duchowej sierotom, ludziom biednym i pokrzywdzonym przez los.
Wywarł on wielki wpływ na ks. Karola Wojtyłę, późniejszego papieża.
Sł. Boża Antonina Mirska pełniła swój urząd generalnej przełożonej Zgromadzania Sióstr Opatrzności Bożej od 1867 r. aż do śmierci. Zmarła na zapalenie płuc, w dniu św. Józefa, patrona dobrej śmierci, 23 XI 1905 r. Została pochowana w Rodatyczach. W 2008 r. jej szczątki zostały przeniesione do Przemyśla, a po ich oczyszczeniu spoczęły w domu Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w Grodzisku Mazowieckim.
Proces informacyjny sł. Bożej Antoniny Mirskiej na szczeblu diecezjalnym rozpoczął się 25 XI 1994 r. w Przemyślu.
Funkcję postulatorki objęła siostra Estera Jastrzębska ze Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej.
